16 maart, 2016

261 - Een nieuwe lente, een nieuwe schrijversmarkt

Zoals elk jaar in het voorjaar organiseert de Bijenkorf weer haar Feest der Letteren, waarbij schrijvers signeren en worden geïnterviewd en lezers worden geacht veel boeken in te slaan.

Deze keer was het Feest der Letteren in Den Haag, na jarenlang in Amsterdam te zijn georganiseerd (zie mijn verslagen van 2009 en 2014; de tussenliggende jaren zijn te lezen via de zoekfunctie op het blog. In 2015 was ik er niet omdat er eerlijk gezegd te weinig schrijvers waren van wie ik nog te signeren boeken in de kast had). Dit omdat de Bijenkorf in Den Haag, tegenover het failliete V&D, 90 jaar bestond. De ambiance was duidelijk anders dan in Amsterdam, de aandacht was volgens mij ook niet zo groot (geen lange rijen bij de tafeltjes) en de schrijvers waren ook verdeeld over twee verdiepingen met hun tafeltjes en stonden vrij ver uit elkaar.

Ik had natuurlijk weer mijn vaste stapeltjes met boeken uitgezocht om te laten signeren. Ik was een beetje bezorgd dat daar streng op zou worden gecontroleerd. Ik was al eerder aangesproken door Bijenkorfmedewerkers dat ik wel heel veel boeken bij mij had om te laten signeren. Eigenlijk mag je alleen boeken laten signeren die je bij de Bijenkorf koopt, en daar is natuurlijk ook wel iets voor te zeggen. De praktijk is dat de schrijvers het geen probleem vindt, maar de Bijenkorf-mensen wel. Dit jaar viel het wel mee: slechts 15 boeken wachtten op een handtekening. In andere jaren had ik wel eens een koffer met boeken bij me, nu paste het in een rugzak. Maar de sfeer was gemoedelijk en niemand keek mij verwijtend aan bij het tonen van mijn eigen boeken in plaats van een exemplaar dat te koop lag op het tafeltje bij de schrijvers. Helaas konden niet alle 15 boeken gesigneerd worden: de aangekondigde Connie Palmen kon vanwege "persoonlijke omstandigheden" niet aanwezig zijn. Daar stond tegenover dat ik met meer boeken naar huis ging, dan dat ik bij de Bijenkorf kwam.

Het mooie van een redelijk rustige Bijenkorf is dat er tijd is om nog even met de schrijvers te praten. Het valt me altijd weer op hoe toegankelijk en aardig de meeste schrijvers zijn. Natuurlijk, ze staan er vrijwillig en je mag aannemen dat ze dan ook wel plezier hebben in lezers. Hoewel ik toch ook wel een paar heel chagrijnige auteurs heb meegemaakt (Martin Bril, Midas Dekkers), is dat gelukkig de minderheid.

De middag begon al heel leuk met Charles den Tex en Anneloes Timmerije. Ik leerde dat zij getrouwd waren en Charles den Tex ontpopte zich als echte verkoper. Hij signeerde met veel genoegen de boeken die ik bij mij had, maar smeerde mij ook nog een exemplaar aan van het samen met Timmerije geschreven boek Het vergeten verhaal van een onwankelbare liefde in oorlogstijd. Ik had een paar Literaire Juweeltjes bij me van hem, waarvan hij aangaf dat hij er erg tevreden over was (vooral over Gestolen). Maar ik moest Het vergeten verhaal... toch echt kopen en lezen van hem, en dat ga ik natuurlijk doen. Toen ik het boek door Anneloes Timmerije wilde laten signeren moest ik veel geduld hebben. Niet omdat de rij voor haar tafeltje zo lang was, maar omdat zij net haar voormalige leraar Nederlands had ontmoet, voor het eerst sinds haar middelbare school tijd. De man had zelfs nog een oud rapport van haar bij zich en zij was erg onder de indruk van de ontmoeting. Gelukkig signeerde zij ook nog mijn nieuw aangeschafte boek.

Een ander leuk gesprek had ik met Fik Meijer, van wie ik Paulus' zeereis naar Rome bij mij had. Hij was verrast om het boek te zien, het stamde inmmers al uit 2000. Meijer analyseert in het boek een Bijbelverhaal (Handelingen 27 en 28) aan de hand van historische maritieme gegevens: gegevens over scheepsbouw, onderwaterarcheologie en de samenleving uit die tijd. Dat geeft een verrassend perspectief op sommige verhalen. Hij vertelde dat hij het in dit boek extra grondig had gedaan omdat hij veel affiniteit met het onderwerp had.

Jan Brokken signeerde het boek Blok. De boekhandelaar van mijn vader, waar ik eerder over schreef, plus uiteraard ook nog een Literair Juweeltje van zijn hand. Tijdens het signeren vertelde hij over een verhaal over een boekhandel in Riga dat hij in zijn nieuwste boek had opgenomen, met de suggestie dat ik dat boek zou kopen... Op dat moment pakte ik het boek Uit liefde in boeken, waarin 15 auteurs vertellen over hun favoriete boekhandel. Brokken vertelt daarin het verhaal uit Riga, en hij signeerde het boek bij de titelpagina van zijn bijdrage. Van de 15 auteurs in dat boek hebben 6 inmiddels hun eigen verhaal gesigneerd. Helaas zal het nooit compleet worden, omdat Michaël Zeeman en Martin Bril inmiddels zijn overleden, maar het boek begint mooi gevuld te raken met handtekeningen.

Leuk was het om met Arie Boomsma te praten over zijn pasgeboren kind en de emotie die dat met zich meebrengt. Dat je jezelf zo bijzonder voelt als het kind er is en dat het heel raar is dat de rest van de wereld dat niet lijkt te zien en gewoon doorgaat met het leven zoals het is. Terwijl er iets fundamenteels anders is, en van universeel belang: je hebt immers een kind gekregen.

Tot slot haalde ik nog wat handtekeningen op van Esther Gerritsen en Hugo Borst, beide in een Literair Juweeltje. Met Gerritsen kletste ik nog even over de herkomst van mijn voornaam, met Borst uiteraard over Sparta en dat hij eigenlijk niet durft te hopen op promtotie dit jaar, ook al staat Sparta inmiddels een straatlengte voor... Na de oogst van die middag heb ik eens even bij mijn rijtje kleine boekjes gekeken. En wat blijkt: inmiddels bezit ik 121 verschillende literaire juweeltjes en daarvan zijn er 37 gesigneerd. Geen gekke tussenstand!

Ik ben blij dat ik weer eens naar het Feest der Letteren ben gegaan. Een mooie traditie van de Bijenkorf en een goede kwaliteitsimpuls van mijn bibliotheek. Want zeg nou zelf: zelfs al is het 'maar' een Literair Juweeltje, een gesigneerd boek is toch leuker dan een niet gesigneerd boek...

02 maart, 2016

260 - Vakliteratuur voor de liefhebber

Afgelopen week deed ik een mooie vangst op Catawiki. Het heeft zin om de wekelijkse boekenveilingen na te speuren, want zo vind je nog eens wat. Zo af en toe raak ik de draad kwijt tussen alle soorten veilingen ("Boekenveiling na 1850 - internationaal"; "Boekenveiling moderne literatuur - Frans" , waarbij Franse literaire werken zowel in de eerste als in de tweede veiling terecht komen), maar dat mag de pret niet drukken.

Het kavel dat ik binnenhengelde bestond uit een kleine collectie tijdschriften voor boekenverzamelaars, beide uit de vroege jaren zeventig. 9 exemplaren van het fraaie The Book Collector en 7 exemplaren van het dunnere, maar niet minder boeiende, tijdschrift The Private Library.

In beide gevallen is het slechts een tamelijk willekeurig fragment uit een langlopende reeks van tijdschriften. Dus incompleet, zonder kop of staart en eigenlijk ook nog zonder dat er op voorhand onderwerpen in staan die mij triggerden. Dus waarom koop ik nu zoiets?

Allereerst natuurlijk omdat de prijs wel meeviel. En daarnaast omdat ik gefascineerd ben door verhalen van andere verzamelaars en beschrijvingen van bibliotheken en verzamelingen. Dat maakt dat ik soms in één klap zo'n honderd boeken over dat onderwerp bij Bubb Kuyper koop. Maar ook dat ik een setje tijdschriften bij Catawiki wegsleep.

Bij het doorbladeren werd ik meteen al weemoedig toen ik de advertenties van antiquariaten zag die hun recente catalogi aanbieden. Mijn oog viel op de naam Menno Hertzberger (volgens de advertentie aan de Wittelaan in Baarn, "only 30 minutes by train from Amsterdam") en daarna op B.M. Israël (Singel 379 in Amsterdam) en C.P.J. Van der Peet aan de Nieuwe Spiegelstraat in Haarlem. Zij staan tussen een rij aan internationale antiquaren, waaronder o.a. David Magee. Maar ik zag er ook een paar waarvan ik in de kavels bij Bubb een aantal memoires of andere publicaties had gekocht. Zoals Bernard Quaritch, "invite you to inspect their large and valuable stock" aan de Lower John Street in Londen. Van Quaritch kocht ik bijvoorbeeld "Contributions towards a dictionary of English book-collectors" en van adverteerder Percy Muir het prachtige "Minding my own business".

Maar hoe zat het dan met de inhoud? In The Book Collector vond ik onder meer bijdragen over diverse bibliotheken. Zoals over de Scheide Library, met daarin onder andere een korte weergaven van de correspondentie tussen John Scheide en de befaamde antiquaar A.S.W. Rosenbach. Van wie ik net de biografie had gekocht, waarin ook John Scheide wordt genoemd. In andere afleveringen gaat het over de Forbes Library en de Lincoln Cathedral Library, waarvan de historie teruggaat tot 45 titels die al in de 12e eeuw geregistreerd stonden (en helaas deels verloren gingen bij een 16e eeuwse brand). Geweldig leesvoer, en daarnaast ook nog fascinerende titels over de ontdekking van middeleeuwse manuscripten en tekeningen van Albrecht Dürer.

The Private Library is dunner, heeft vergelijkbare artikelen als The Book Collector. Zoals een artikel door Claude A. Prance die zegt: "To the book collector there is no more pleasant reading than that provided by book catalogues [...] because there is always the hope, however faint, that he might acquire some of the volumes himself". Dat klopt nog steeds: het is voor mij een feestdag als de catalogi van bekende veilinghuizen online staan en de belofte van menig uurtje genieten en dromen. Maar verder kan ik mij verdiepen in SF Magazine Covers, illustraties bij Wuthering Heights en The Newcastle Typographical Society.
Interessant is dat in sommige edities van The Private Library een aantal losse blaadjes zat die bij nader inzien de "exchange list" van de Association lijkt te zijn: een lijst met gratis boeken (zoals een 9e druk van Round the red lamp van Arthur Conan Doyle uit 1904) en met boeken te koop (If I were four & twenty van Yeats uit 1940 (nummer 429 van 450 voor £22). Alle boeken met het lidnummer erachter. Soms ook heel concreet: "member 618 would be grateful to any member who could give information on how to produce colour postcards on an industrial scale". Dit blijkt trouwens uit het bijgevoegde ledenoverzicht Stig Granqvist uit Zweden te zijn (Gillegrand 3 in Sundsvall). De aanbieder van de Yeats is trouwens Michael Freyer uit Connemara, Ireland. Dit boek is vandaag te koop voor £46,20, dat is een beperkte waardestijging in 50 jaar tijd... Freyer bood van dezelfde uitgever als Yeats, namelijk Cuala, ook een uitgave van Donaghy aan voor £20. Deze kost tegenwoordig ruim £160, dat zou in de lente van 1969 een betere aankoop zijn geweest.

Kortom, deze kleine en onvolledige collectie tijdschriften voor boekenverzamelaars opent een wereld van een halve eeuw geleden die het mogelijk maakt een blik te werpen op verzamelaars, verzamelingen, handelaars en verdiepende artikelen over zaken die het leven van een boekenverzamelaar zo aangenaam maken... Ik hou mijn ogen open om wellicht binnenkort eens op een veiling een complete verzameling van deze tijdschriften op de kop te tikken. Er is maar weinig nodig om mijn begeerte op te wekken zo blijkt.