30 juli, 2005

66 - Onopgemerkt ga ik door het leven

Op donderdag 28 juli (de 40e trouwdag van mijn ouders, gefeliciteerd pa en ma!!) was ik weer even tijd aan het doden in de Ako op Schiphol-Plaza, toen opeens een camerateam binnenstapte. Het bleek dat zij verschillende mensen gingen interviewen die in de winkel waren. De vragen waren: gaat u op vakantie, neemt u dan boeken mee en zo ja welke. Verschillende mensen werden geïnterviewd, maar niet ik. Kennelijk ben ik zo onopvallend dat iedereen mij over het hoofd ziet. Ik schreef daar al eerder over (gelukkig werd dat opgelost) maar ook nu werden vooral ánderen interessanter gevonden. Toch is dat merkwaardig. Bij Verwijs was ik met voorsprong de grootste boekenliefhebber in de zaak, maar werd ik overgeslagen bij het uitdelen van boeken. En nu werden de interviewers onthaald op de meest obligate antwoorden op de vraag naar vakantieboeken, terwijl ík relevante dingen had kunnen zeggen. De antwoorden waren zó obligaat, dat ze daar niet voor naar Schiphol hadden hoeven komen: Da Vinci code, de nieuwe Potter, Giphart, Bridget Jones… kan Nederland dan echt niets beters bedenken? En dan de reden waarom ze het meenemen: "ach, dan heb ik even tijd voor mezelf en dan wil ik zo af en toe een boek lezen… laat ik dan deze maar nemen dacht ik..." Een boek is toch veel meer dan alleen maar verstrooiing? Ja, een boek is óók verstrooiing, maar niet alleen. 

Vandaag las ik op de voorpagina van De Telegraaf een kort berichtje: "Zomerboeken niet aan te slepen. 'Schaduw van de wind' van schrijver Carlos Ruiz Zafon en 'De Da Vinci Code' en 'Het Bernini Mysterie' van Dan Brown zijn dé vakantieboeken dit jaar. De boeken gaan als warme broodjes over de toonbank om op de zonnige verre stranden of gewoon op de camping in Nederland vermaakt te bieden. Ook 'Troost van Ronald Giphart wordt in heel wat koffers meegezeuld, net als de nieuwste Harry Potter voor de kinderen. (…) Zij merkt ook veel vraag naar de Bommel-verhalen sinds de dood van Marten Toonder. 'Hetzelfde geldt voor de boeken van de onlangs overleden Karel Glastra van Loon'". Dat sluit mooi aan bij het onderzoekje in de Ako! Voor een keer lijkt de Telegraaf de waarheid te vertellen. Toch jammer dat de weken van het reisboek (motto: een land bezoeken doe je met boeken) niet echt in de hoofden van mensen zijn blijven hangen. Immers, met de gratis gidsjes van die weken worden lezers geholpen om boeken mee te nemen die passen bij hun vakantiebestemming. Er zijn zóveel goede boeken in de wereld, neem dan iets mee dat past bij de plek waar je bent. Het mag heus wel een bestseller zijn, maar waarom zou je De Da Vinci code lezen als je naar Turkije gaat? Waarom dan niet een meeslepend boek van Orhan Pamuk, zoals Sneeuw? Volgens mij heb je dan net zoveel moeite het boek weg te leggen als bij Dan Brown, maar lees je iets wat écht relevant is. Ga je naar Barcelona, dan is op zichzelf het boek van Zafon een goede keus natuurlijk (gaat ook over boeken, dus is helemaal goed). Zit je in de buurt van Florence, lees dan "De geboorte van Venus" van Sarah Dunant. Kortom, keus genoeg.  

En, sneupertje, wat neem jíj dan mee deze zomer als je het allemaal zo goed weet? Nou, ik ga dus naar Duitsland, in de buurt van Weimar. Ik neem daarom in elk geval werk van Boudewijn Büch mee over zijn bezoeken aan Weimar, bijvoorbeeld Bibliotheken waarin hij over de bibliotheek aldaar schrijft. Verder een Duitse schrijver: Vigoleis Thelen met Het eiland van het tweede gezicht. Dat speelt niet in Duitsland, maar is natuurlijk wel Duits. En als toetje Adolf Schröder met Het Kaartspel, want zonder boek over de oorlog mag je Duitsland niet in. Voor het geval ik in de tweede week in paginanood kom, neem ik voor de zekerheid Margriet de Moor mee: De Verdronkene. Die is uiteraard met het oog op de terugreis.

22 juli, 2005

65 - Literariteiten in Tiel

Ik moest op een zonnige middag in Tiel zijn voor een korte bespreking en deed via Boek & Boek een teleurstellende ontdekking: Tiel kent geen antiquariaat. Daarmee leek de bodem onder een zinvolle extra tijdsbesteding in Tiel weg te vallen. Bij aankomst in Tiel zag ik echter dichtbij het station kringloopwinkel Secunda liggen, en ik nam mij voor om – zo de vertrektijden van de trein het toelieten – enige tijd bij de boekenafdeling van Secunda door te brengen. Het geluk lachte mij toe dat ik nipt de trein terug miste – ik hoefde er niet eens mijn pas voor te vertragen – hetgeen mij een half uur Secundatijd opleverde. Het is een belangrijke les dat je altijd de kans moet grijpen om in dit soort gelegenheden rond te kijken. De boekenafdelingen zijn ongeorganiseerd en liggen in de regel vol met stapels Konsalik’s en Alistair McLean’s, maar een beetje geduld en doorzettingsvermogen brengt je al snel bij de paar relevante boeken die zo’n kringloopwinkel toch altijd rijk is. Ik neem mij zelf altijd voor nimmer zonder boek een kringloopwinkel (of antiquariaat) uit te gaan, dat dwingt mij tot kiezen en kijken. Want een gekocht boek moet uiteraard ook zinvol zijn en aanvullend op mijn verzameling. Het valt niet altijd mij tot die ene keuze te komen, maar het is mij in Tiel wederom gelukt. Sterker nog, ik heb ernstig getwijfeld over meer. Want ik zag bijvoorbeeld een Friese vertaling van een verhaal van Ronald Giphart (Der is gjin dêr, dêre) voor 0,75 euro en de CPNB-uitgave Ooitgedacht uit 1984 voor 2 euro, en ik heb overwogen ze te kopen en vervolgens via Marktplaats of eBay te verkopen voor meer geld. Maar uiteindelijk leek mij dat teveel gedoe – ik ben toch meer een lezer dan een handelaar – en voor de liefhebber staan ze dus nog steeds in Tiel. Ik stuitte echter op een merkwaardig boekje waarvan ik het bestaan niet kende, namelijk het boek “Literariteiten. Op zoek naar schrijvers en hun boeken” van Albert Gillissen en Hans Busman. Dit boekje was een uitgave “exclusief” voor de Brunawinkels, in het kader van de Boekenweek 1988. In het boekje staan tekeningen en gedichtjes, die allemaal de titel van een boek weergeven. Of zoals de achterflap schrijft: “Aan de hand van de schitterende tekeningen en dichtsels in deze uitgave, is het aan u, literatuurgevoelige lezer, om te ontdekken over welke boeken het gaat.” Erbij zit ook een invulformulier waar de literatuurgevoelige lezer uit 200 boeken de 44 titels mag aankruisen. Wie het meeste goed heeft wint de hoofdprijs: 1000 gulden te besteden aan boeken in de Brunawinkels (wél inleveren voor 1 mei 1988 in de Brunawinkel s.v.p.). Ik vraag mij af of ik een kans zou hebben gemaakt op deze hoofdprijs, maar ik denk dat ik een heel eind was gekomen. Zeker als je het lijstje van 200 erbij pakt waar je uit mag kiezen. Neem nu dit “schitterende dichtsel”: “Tranendal. Weemoedig kijkt de dichter, de droeve koning van de tranenvloed, door het gedicht, het venster van zijn triest gemoed. Hij vraagt zijn lezer: ‘Ach, waarom, ben ik degene van ons beiden die geduldig, en vooral zo lang moet lijden?” Het zou zomaar over Levi Weemoedt kunnen gaan, maar is het “Een treurige afdronk”, “Geduldig lijden” of “Zand erover”? Moeilijk, moeilijk… Het is leuk de literaire kaart van 1988 te bekijken d.m.v. het lijstje in het boek. Het valt mij op dat ik toch een aantal titels niet ken: “Keefman” van Jan Arends, “Onttroning” van Nelly Heykamp, “De roos van Julia” van Christine Kraft, “Geheime liefde” van Laurie Langebach, “Achter de dromer” van Peter Smit en “Welkom in zee” van Joop Waasdorp zeggen mij helemaal niets. U misschien? Heb ik iets gemist? 

17 juli, 2005

64 - Eén jaar bloggen!

Hoera! Dit blog bestaat vandaag, op 17 juli, 1 jaar!!

Van harte gefeliciteerd, vooral aan al mijn lezers die al een jaar meegenieten van deze schrijfselen. Volgens mijn tellers heb ik bijna 9.000 bezoekers gehad - toch al een voetbalstadionnetje vol. Als het gemiddelde van de laatste weken zich voortzet, dan mag ik het komende jaar 11.000 mensen over boeken vertellen.

Het valt niet altijd mee het bloggen vol te houden - ik heb verschillende blogs zien sneuvelen binnen een jaar na de start - maar bloggen over boeken is het mooiste dat er is, en gezien de vele reacties vinden jullie dat ook. Dus zal deze webstek voorlopig blijven bestaan en steeds vernieuwd worden.

Veel dank aan alle sites die een link naar mij hebben, waardoor ik veel lezers trek:
http://verzamelaars.pagina.nl
http://antiquariaat.pagina.nl
http://www.klondyke.nl/extra.html
http://boeken.startkabel.nl/k/boeken/index.php
http://weblog-abcd.pagina.nl
http://www.xs4all.nl/~mkalk/vzboeken.htm
http://www.angelfire.com/vt/sneuper/links.html
http://boek.favos.nl
http://boeken.verzamelgids.nl
http://users.pandora.be/jan.coucke/dlk/index.html
http://boeken.coolbegin.com
http://www.nescio.info/links/nescio.html
http://antiek.zappsite.nl

Jullie hebben deze site mede tot een succes gemaakt!

15 juli, 2005

63 - Een boekenmarkt

Onlangs was ik weer eens op een boekenmarkt. Hoewel het een kinderboekenmarkt was, wist ik dat er ook veel andere boeken zouden zijn. Daarom meldde ik mij al vroeg bij de kramen, om te zien of ik een goede slag kon slaan.

Dat was op zich niet zo. Ik merk dat hoe meer ik verzameld heb, hoe kritischer ik word met betrekking tot nieuwe aanschaf. De nieuwe boekjes moeten wel bij de bestaande passen, en dat geldt voor niet zoveel van de aangeboden boeken.

Wat ik over het algemeen erg plezierig vind is boeken vinden die ik al heb. En als er dan een prijs opstaat die hoger is dan wat ik er ooit voor gaf, geef ik mijzelf een schouderklopje: goed gedaan, sneupertje! Niet dat ik ooit mijn boeken verkoop - ik vertrouw erop dat mijn bezit nog tientallen generaties in de familie zal blijven - maar toch is het goed te weten dat er wat financiële waarde aan mijn titels wordt gehecht.

Een tijdje geleden schreef ik hoe ik in Den Haag Proost Prikkels 287 "Prikkels tot het boekenvak" opdook voor een paar euro. Tot mijn grote vreugde lag deze zelfde uitgave ook op deze boekenmarkt, weliswaar met een gescheurd omslag, maar voor de somma van maar liefst 20 euro! Was deze nu veel te hoog geprijsd, of had ik echt mazzel gehad? Een zoekslag bij Antiqbook leert mij dat het werkje wordt aangeboden voor 3, 8, 9, 10, 12 en 15 euro. Deze was dus duidelijk te duur, en ik had het erg goedkoop gekocht.

Maar ging ik dan met lege handen weg? Nee, want ik vond van G. Brands het boek "De gorilla's komen". Waarom kocht ik dit boek? Omdat het maar 4 euro was, omdat ik Brands nog ken van Barbarber waar ik erg van genoot, omdat dit een werk met beperkte oplage was (500 exemplaren, ik heb nummer 385) en omdat ik niet met lege handen thuis wilde komen natuurlijk.



En zo werd het op die boekenmarkt in Almere toch nog een hele plezierige ochtend. Ik laat u graag alleen met de laatste zinnen uit "De gorilla's komen":

Dan. Reng! Ggauw ... ook ah niet meer ja en y wigt je t va s de gruyf meer gaadse gaadse muyre li jer tas veerfgre gre gre r r r tfe hre niijt asvgt".

De rest van het verhaal is gelukkig in begrijpelijker taal geschreven.

08 juli, 2005

62 - Signeren is dicteren

In de Volkskrant van vrijdag 2 juli stond een interessant stukje van Arjan Peters. Hij beschreef daarin een signeersessie van A.F.Th., in het bijzonder hoe deze weigerde een bepaalde tekst op te schrijven in een te signeren boek. Peters was het volstrekt eens met die handelswijze, want "wat geschreven is, kan worden bewaard - op het gevaar af dat een biograaf zijn interpretaties óók zal loslaten op tekstjes die zijn ontstaan onder druk, of op een moment dat de muze in een diepe dommel bleef."

Ik heb zelf redelijk wat gesigneerde boeken staan, maar ik ben zelf niet iemand die per se naar signeersessies gaat. Het is dat ik er soms tegenaan loop, dan ga ik een handtekening niet uit de weg natuurlijk. Maar ik ga niet speciaal naar sessies toe.


Ondanks dat ik geen ervaringsdeskundige ben op het gebied van signeren, ben ik het toch niet eens met Arjan Peters. Er zijn grenzen natuurlijk, maar waarom zou een schrijver alleen datgene moeten opschrijven waar hij met hart en ziel achterstaat?

Ik herinner me een signeersessie waar ik tegenaan liep: Gedichtendag 2002, in Amsterdam. Bij Scheltema signeerde Hugo Claus het speciaal ter gelegenheid van gedichtendag verschenen bundeltje "De groeten".

Ik was in de buurt, liep naar binnen en kocht een paar bundeltjes. En toen was het een kwestie van geduld: in de rij staan. Eenmaal bij Claus aangekomen - hij zag er overigens erg moe en breekbaar uit - vroeg ik hem één van de bundeltjes te signeren met: "voor [X], de allerliefste". De begeleider van Claus vond het maar niks: "dat kan meneer Claus niet doen, want hoe weet hij nou of [X] de allerliefste is?" Dat wist Claus natuurlijk niet, maar dat had ik hem zojuist verteld, dus die discussie was wat mij betreft uit de wereld. Maar ik snapte heel goed wat de begeleider bedoelde, het was net als bij de signeersessie van A.F.Th. Gelukkig bleef Claus onverstoorbaar, en hij signeerde zoals gevraagd. En wat maakt het ook uit: er is toch niemand die werkelijk zal denken dat Claus van mening is dat wat hij signeert, ook altijd zijn opvatting is? Waar het om gaat is dat iemand laat zien de schrijver te waarderen en het belangrijk te vinden dat hij iets achterlaat op zijn werk. Daar een punt van maken levert meer gedoe op dan gewoon opschrijven wat iemand vraagt, lijkt mij.

Hugo Claus signeert in Rotterdam. Foto afkomstig
van 
rotterdampoetrylakes3.blogspot.com
Mij viel tijdens die signeersessie iets anders op, wat ik eigenlijk erger vond. Voor mij was een man aan de beurt die met een grote tas vol boeken van Claus aankwam. Kennelijk een bekende van de schrijver, want het was Hugo voor en Hugo na: "Weet je nog Hugo, toen...", "Vind je ook niet Hugo, dat...". En ondertussen het ene boek na het andere op tafel leggen, met verzoek - nee, de eis! - om een handtekening. Over het algemeen waren het bijzondere uitgaven - roofdrukken, werk in kleine oplages, etc. - waar de handtekening van Claus waarschijnlijk waardeverhogend bedoeld was. De heer in kwestie was er bijzonder dwingend over: Hugo moest alles signeren. Bijzonder asociaal naar de schrijver toe vond ik, een respectloze bejegening. Maar ook bijzonder asociaal naar de andere wachtenden toe. Ik heb zeker tien minuten achter de man gestaan voordat zijn sporttas met boeken leeg was en alles door Claus beschreven.

Als je het mij vraagt zou Claus liever kiezen voor de opmerking dat [X] de allerliefste is, dan dat hij gebruikt wordt door iemand die hem ziet als investering en niet als kunstenaar.

02 juli, 2005

61 - Vigoleis Thelen bij Boek & Glas

Afgelopen week heb ik mijzelf verwend met een bezoek aan antiquariaat Boek & Glas, gelegen in een Amsterdamse straat met een prachtige toepasselijke naam: Agatha Dekenstraat.

Toen ik vroeger nog in Amsterdam woonde, kwam ik vaker in de winkel. Ik heb er aardig wat boeken gekocht, maar toen ik probeerde mij voor de geest te halen welke dat waren, faalde ik. Ik leg wel vast wanneer ik mijn boeken koop en voor hoeveel, maar niet bij wie.
De reden dat ik nu naar Boek & Glas wilde was omdat ik in de database van Antiqbook had gezien dat zij een exemplaar van “Het eiland van het tweede gezicht” van Vigoleis Thelen op de plank hadden staan. Dit boek is zo’n uitgave die na verschijning onmiddellijk op mijn lijst komt onder de rubriek “moet ik beslist kopen”, waarna ik vervolgens geruime tijd antiquariaten afstruin om het tegen te komen. Want het is leuker iets tweedehands te kopen, dan nieuw, zoals ik in mijn vorige post ook al schreef. In die rubriek staan ook recente uitgaven als “Verloren illusies” van De Balzac, “De verloofden” van Manzoni en “Adonis / Bel-ami” van De Maupassant. Allemaal nieuwe vertalingen en mooie uitgaven, die in mijn bibliotheek niet mogen ontbreken.

Hoe dan ook, voor Vigoleis Thelen ging ik erheen, maar ook om mijn zintuigen eens goed te verwennen. En uit mijn bezoek blijkt maar weer eens dat het goed is om niet al je zaken via internet af te handelen, maar gewoon fysiek naar een antiquariaat toe te gaan. Niet alleen vanwege de uiterst vriendelijke ontvangst, maar omdat Boek & Glas een prachtig volgepropt woonhuis is met een aantal schitterende collecties. Zo heb ik watertandend gestaan bij hun collectie typografie. Ik vertel het liever niet hardop, maar iedereen die in de winkel binnenkomt en rechtdoor loopt naar het kleine kamertje en de moeite neemt om de in een zekere schaduw verborgen planken af te zoeken, wordt verrast met een keur aan boeken en andere uitgaven op het gebied van boeken, boekverzorging, verzamelen etc. Ik zag er tal van klassiekers uit binnen- en buitenland en uitsluitend omdat ik niet kon kiezen ben ik zonder nog meer boeken weggegaan. Het was gewoon een beetje teveel voor me.
Maar ook verder in de winkel staan overal en nergens planken en doosjes met boeken, keurig gesorteerd, in goede staat, voor redelijke prijzen. Vigoleis Thelen vond ik niet, maar bij navraag bleek die weer ergens anders te staan, zodat ik mijn begeerde schat toch in handen kreeg. En hier bleek weer een ander voordeel van een feitelijk bezoek aan de winkel: na even over het boek gepraat te hebben liep de eigenaresse weg en kwam terug met het boekje “Op bezoek bij Albert Vigoleis Thelen” van Adriaan Morriën. Nee, niet de recente heruitgave maar de oorspronkelijke, uit 1953. Het is een interview van Morriën net nadat “Het eiland…” was uitgekomen. Uit het boekje blijkt dat Vigoleis Thelen bevriend was met Marsman, Ter Braak en Du Perron, onder meer en dat hij de Nederlandse literaire wereld dus behoorlijk kent. Ook vertelt hij aan Morriën de moeite die hij had om het boek te gaan schrijven en de druk van zijn vrienden om het te doen: “Ja, Marsman heeft mij eens twee uur uitgescholden omdat ik niet schreef. (…) Waarom heb je het dan gedaan? Ik weet het niet. (…) Ik heb het boek in negen maanden geschreven. Het manuscript was nog 500 bladzijden dikker en het was voor mij een kleine voldoening dat ik die tenminste heb kunnen vernietigen.”

Veel dank aan Boek & Glas voor de geweldige tijd in de winkel en dit fantastisch onverwachte cadeautje bij een boek van bijna 1000 bladzijden, waarmee ik in elk geval een stukje van mijn vakantie kan doorkomen. Leuke bijkomstigheid is dat via de eigen site van Vigoleis Thelen dit boekje voor maar liefst 18 euro wordt aangeboden...